شیوه های گوناگون دلالت پردازی آفتاب در زبان مولانا

author

  • زهره نجفی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان
Abstract:

  زبان عرفانی مولانا، زبانی ویژه و متمایز است که بخش عمدة این تمایز ناشی از نشانه‌های زبانی وی است. دال‌هایی که با شیوه دلالت خاص خود، آنها را به مدلول مورد نظر ارتباط می‌دهد، بیانگر اندیشه و تجربة عرفانی او است.  یکی از مهمترین و پرکاربردترین نشانه‌ها در زبان مولانا واژة آفتاب است که آن را به عنوان دالی برای مدلول‌های متفاوت و نیز برای ویژگی‌های مختلف یک مدلول به کار برده است. اگرچه آفتاب از نشانه‌های زبانی رایج در متون عرفانی است، شیوة کاربرد مولانا نشان می‌دهد که وی این نشانه را تحت تأثیر تجربیات عرفانی خویش به کار می‌برد و به تقلید از شاعران پیش از خود نپرداخته است. به همین سبب این واژه حوزة دلالتی وسیعی را در بر می‌گیرد و مقاصد گوناگونی را به مخاطب القا می‌کند. در این پژوهش کوشش شده است شیوه کاربرد واژه آفتاب و چگونگی معنادهی این کلیدواژه در زبان مولوی و نیز ایجاد دلالت‌های گوناگون از طریق این واژه تبیین و با این روش تفسیر دقیق پاره‌ای از ابیات وی میسر گردد. 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جلوه‌های گوناگون تکرار در رباعیّات مولانا

یکی از عوامل مهمّ ایجاد زیبایی و غنای موسیقایی شعر، تکرار است. آرایه‌های بدیع لفظی را با نوعی مسامحه می‌توان ذیل تکرار آورد. تکرار واژه را در شعر می‌توان از دیدگاه‌های مختلف ادبی بررسی کرد که در این مقاله رباعیّات مولوی از دیدگاه بدیعی و زیبایی‌شناسی مورد تحلیل قرار گرفته‌است. از میان شاعران فارسی‌زبان، جلال‌الدّین محمّد مولوی(604-672) در رباعی‌های خود انواع تکرار را به شیوه‌ای بسیار زیبا، هنرمندان...

full text

شیوه های شخصیت پردازی در شاهنامۀ فردوسی

شخصیت به هم راه پیرنگ محوری ترین و مهم ترین عناصر داستانی بشمار می آید. عنصر شخصیت در ادبیات داستانی قدیم و جدید عنصری ثابت و با اهمیت بوده، و سنگ بنای اثر ادبی را تشکیل می دهد. در بیان اهمیت شخصیت داستانی همین بس که اگر در داستان، شخصیت وجود نداشته باشد، ماجرایی اتفّاق نخواهد افتاد. شخصیت ها در متون داستانی به دو روش مستقیم و غیر مستقیم پردازش می شوند. شاهنامۀ فردوسی را نیز می توان اثری داستانی...

full text

زبان و اخلاق ارتباطی در اندیشه مولانا

(مقالۀ مروری) زمینه: «ارتباط» مفهمومی فراتر از ابزارها و سازکارهایی فنّی و زبانی است. بالاترین سطح «ارتباط» از طریق «گفت‌وگو» با «دیالوگ» انجام می­گیرد که در آن مفهوم مشترکی توسّط طرفین گفت‌وگو خلق می‌شود. گفت‌وگو در مثنوی فرایندی است که با به‌کارگرفتن رمز، تمثیل، قصه و طنز، تعریف می‌شود. در این فرایند، زبان هم ابزار ارتباطی و هم ضد ارتباطی به حساب می‌آید. ارتباط از نظر مولانا «مخاطب ‌محور» و «چن...

full text

زبان و شیوه های روایتگری در رمان نو

انسان موجودی اجتماعی است و از بدو تولد نیاز به برقراری ارتباط با دیگران را در وجود خویش احساس می کند. حتی گریه های دوران کودکی می تواند به عنوان نخستین تلاش وی برای ایجاد ارتباط با محیط اطراف تلقی شود. اما آنچه در این میان از اهمیت والایی برخوردار است، توانایی بکارگیری زبان می باشد. بررسی جایگاه زبان و شیوه های روایتگری آن در ادبیات به ویژه در جریان رمان نو بسیار حاﺋز اهمیت است. در اواخر قرن بی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 11  issue 39

pages  303- 327

publication date 2015-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023